LES 1: STEL EEN GEDURFD DOEL
De verkiezingen van 2019 in Denemarken stonden in het teken van klimaatverandering. Daaraan ging een zeer hete zomer in 2018 vooraf met droogte en misoogsten, en de toenemende wereldwijde populariteit van Greta Thunberg en haar klimaatstakingen. Maar zelfs vóór deze verkiezingen heeft Denemarken laten zien een voorloper te zijn als het gaat om het stellen van grote doelen om klimaatactie te ondernemen.
UITSTOOTVERMINDERING
Denemarken heeft zich ertoe verbonden om tegen 2030 een emissiereductie van 70% (50% tegen 2025) te bereiken ten opzichte van het niveau van 1990. Ze streven ook naar klimaatneutraliteit tegen 2050¹.
De stad Kopenhagen heeft zichzelf ten doel gesteld om tegen 2025 de eerste koolstof-neutrale hoofdstad ter wereld te worden en de 2 miljoen ton koolstofvoetafdruk van de stad over een periode van 10 jaar volledig te elimineren¹.
Dit willen ze bereiken door energiezuinig te bouwen en huizen zoveel mogelijk te isoleren, te investeren in windenergie en stadsverwarming die onder meer wordt opgewekt door het verbranden van niet-repliceerbaar afval. Er wordt zelfs getest of de CO2 die deze installaties uitstoten uit de rook gehaald kan worden.
Andere maatregelen zijn het energieneutraal maken van het openbaar vervoer en het stimuleren van stadsbewoners om zoveel mogelijk afstanden per fiets of lopend af te leggen. Om autobezitters te stimuleren voor niet-vervuilend vervoer te kiezen, worden er hogere belastingen geheven op vervuilende brandstof en worden er meer fietspaden aangelegd.
- WIST JE DAT?
Traditionele cementproductie goed is voor 8% van de wereldwijde CO₂-uitstoot? Met behulp van bacteriën groeien de BioBasedTiles® in minder dan 3 dagen uit tot een bouwmateriaal dat 20% lichter is dan een betonblok maar 3x sterker. Dit is jouw oplossing om je CO₂-voetafdruk te verkleinen! LEES MEER >
AFVALBEHEER
De Deense overheid maakt ook vorderingen met nationale strategieën voor afvalpreventie en afvalbeheer, die hogere tarieven hebben opgelegd voor de verwijdering van afval en de verbranding van bepaalde soorten materialen hebben verboden.
CIRCULAIRE BOUW & RENOVATIE
Maar hier houdt het niet op. In 2016 heeft de Deense regering een adviesraad voor de circulaire economie gevormd, bestaande uit publieke en private experts om aanbevelingen te doen over hoe Denemarken dichter bij de verwezenlijking van een circulaire economie kan komen.
Met haar “Grøn Boligaftale 2020” (Groen Akkoord voor woningen) heeft de Deense overheid DKK 30 miljard (€ 4 miljard) beschikbaar gesteld uit het Landsbyggefonden (Het Nationale Bouwfonds) voor energievriendelijkere renovatie van woningen in de periode 2020-2026. Deze kan gebruikt worden voor zowel kleine als grote projecten².
Om de Deense bouw en hun bouwsector tijdens de wereldwijde pandemie te ondersteunen, werd besloten dat DKK 12 miljard (€ 1,6 miljard) hiervan al in 2020 kon worden gebruikt voor groene renovatieprojecten van huurwoningen².
KOOLSTOFVEREISTEN & BELASTING
Een meerderheid in het Deense parlement bereikte in 2021 een akkoord dat hogere eisen stelt aan de (nieuwbouw)bouwsector. Deze eisen zijn geïmplementeerd in de “Bygningsregelet“, de Deense bouwwet.
Vanaf 1 januari 2023 omvat de Deense bouwverordening nu klimaateisen voor alle nieuwe gebouwen.
Voor alle bouwprojecten moet een analyse worden gemaakt van de impact op het klimaat tijdens de levenscyclus van een gebouw. Voor bouwprojecten groter dan 1000 m² wordt gedurende een periode van 50 jaar ook maximaal 12 kg CO2 per m² uitstoot per jaar* ingevoerd (inclusief bouwmaterialen en verwarming). Van 2023 tot 2029 worden de eisen stapsgewijs aangescherpt².
Voor LCA-berekeningen kunnen generieke gegevens uit de Deense generieke database (BR18) of EPD’s worden gebruikt.
* In Denemarken wordt niet gekeken naar het ‘losse’ bouwmateriaal (zoals bijvoorbeeld in Nederland het geval is), maar naar de inzameling van materialen: wat ze kosten aan CO2 tijdens de productie, tijdens de bouw en tijdens de gebruiksduur van het gebouw . Hieronder vallen ook onderhoud, gedeeltelijke vervangingen en reparaties. Dit alles bij elkaar resulteert in het CO2-verbruik van een gebouw, uitgedrukt per m² per jaar².
In 2022 heeft de Deense coalitieregering ook ingestemd om vanaf 2025 een CO2-belasting voor bedrijven in te voeren, die in 2030 geleidelijk moet worden verhoogd. De regering zal de opbrengst van de CO2-belasting gebruiken om de elektriciteitsbelasting vanaf 2028 te verlagen en een DKK 1 miljard (€ 130 miljoen) groenfonds om de groene transitie te versnellen en fossiele brandstoffen tussen 2024 en 2040 uit te faseren³.
FOSSIELE BRANDSTOFFEN
Vorig jaar werkte Denemarken ook samen met Costa Rica bij de lancering van de Beyond Oil and Gas Alliance, die erop gericht is meer landen te doen afzien van de winning van fossiele brandstoffen.
INTERESSANTE FEITEN
- Denemarken heeft een bevolkingsdichtheid van 135,2 inwoners per km²[²]. Ter vergelijking: in Nederland is dat 523 per km²[⁴], in het Verenigd Koninkrijk 281 per km²[⁵] en in de Verenigde Staten 36 per km²[⁶].
- Het energieverbruik van gebouwen is verantwoordelijk voor 40% van het totale energieverbruik van Denemarken, goed voor 23% van de CO2-emissies van Denemarken⁷.
- In 2012 werd al 26% van het totale energieverbruik van Denemarken opgewekt uit duurzame bronnen. Twee keer zoveel als in Duitsland (12,4%) en maar liefst vijf keer zoveel als in Nederland (4,5%)⁸.
- 2/3 van al het afval in Denemarken wordt gerecycled (inclusief afval van zowel de burger als de industrie)⁹.
- Slechts 4% van het afval in Denemarken eindigt op stortplaatsen⁹.
- In 2024 worden BioBasedTiles® grootschalig geproduceerd in Denemarken. Het Biomason EPD-team werkt nauw samen met de ingenieurs in Denemarken om het milieuprofiel van het product te berekenen – een volledige EPD-publicatie volgt binnenkort!
Bij StoneCycling hebben we een visie waarin alle steden en hun gebouwen zullen worden gebouwd van esthetische, duurzame bouwmaterialen die aan het einde van hun levenscyclus 100% recyclebaar zijn en meer koolstof absorberen dan nodig is om ze te maken.
Om deze visie werkelijkheid te laten worden, hebben we een stappenplan gemaakt en onszelf een aantal spelregels opgelegd, die je kunt lezen op onze missiepagina.
LES 2: WERKELIJKE IMPACT METEN
Gedurfde klimaatdoelen stellen is geweldig, maar hoe verhouden ze zich tot de daadwerkelijke resultaten? Een goede plek om te kijken is de Climate Change Performance Index (CCPI). De CCPI gebruikt een gestandaardiseerd raamwerk om de klimaatprestaties van 59 landen en de EU te vergelijken, die samen verantwoordelijk zijn voor 92% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen¹.
Over het algemeen krijgt Denemarken hoge beoordelingen in de categorieën BKG-emissies, hernieuwbare energie en klimaatbeleid. Het staat echter op de 26e plaats in energieverbruik en verdient slechts een medium in die categorie.
Op de ranglijst staat Denemarken op de vierde plaats. We vinden Zweden op de 5e plaats, gevolgd door Chili, Marokko, India, Estland en Noorwegen op de 7e-10e plaats. Het Verenigd Koninkrijk staat op de 11e plaats, Nederland op de 13e plaats, Duitsland op de 16e plaats en de Verenigde Staten staan op nummer 52.
Het is ook belangrijk op te merken dat de eerste drie plaatsen van deze index leeg zijn omdat geen enkel land genoeg doet om zich aan te sluiten bij het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5°C, volgens CCPI. Naast hun rangschikking worden ook India, Noorwegen, het VK, Duitsland en de VS aangemerkt als de grootste producenten van olie, gas en steenkool ter wereld.
De ranglijst geeft een goede algemene vergelijking tussen landen, maar om te zien of er echt vooruitgang is geboekt, moet je dieper kijken. De onafhankelijke Deense Raad voor klimaatverandering (DCCC) is onder de Deense klimaatwet belast met de beoordeling of het overheidsbeleid voldoende aansluit bij de doelstelling.
Ze hebben geconcludeerd dat Denemarken, ondanks aanzienlijke vooruitgang, momenteel NIET op schema ligt om zijn 2025-doelstelling van een emissiereductie van 50% ten opzichte van 1990 te halen. De CCPI bekritiseert vooral dat de Deense regering te veel focust op koolstofafvang en -opslag, en niet genoeg op problemen zoals de emissies van de verbranding van biomassa in de energiesector.
Eind 2023 bespreekt het Deense parlement opnieuw wat de klimaateisen moeten zijn vanaf 2025 en of bijvoorbeeld het plafond van kg CO2-uitstoot per m² verlaagd moet worden. In 2025 en 2027 worden dan weer strengere klimaateisen afgesproken.
Bij StoneCycling houden we nauwlettend in de gaten welke impact we hebben op de wereld en volgen we de specifieke afvalstromen die we gebruiken, het aantal kilo's upcycled afval, de CO2 die we verminderen in vergelijking met conventionele producten en uiteindelijk de CO2 die we vastleggen in elk van onze projecten.
Bekijk onze projectenpagina om te zien welke impact we al hebben gemaakt!
LES 3: INVESTEER IN NIEUWE TECHNOLOGIE & PARTNERSCHAPPEN
Denemarken is een kleine, open economie die sterk afhankelijk is van de ontwikkelingen in de rest van de wereld.
Het bereiken van hun duurzaamheidsdoelen vereist een aanzienlijke investering in schone technologieën – en er is veel belangstelling in Denemarken voor samenwerking met technologieleveranciers uit Nederland, maar ook uit andere landen.
Gesteund door de overheid door het stimuleren van onderzoek, heeft de industrie al fors geïnvesteerd in energiezuinige technieken en het opwekken van duurzame energie.
Als toonaangevend land op het gebied van technologie-adoptie en digitalisering, zet Denemarken zich ook in om de groei van de deeleconomie te stimuleren via online deelplatforms en middelen in te zetten om bedrijven en burgers te helpen bij het verminderen en heroverwegen van afval.
Met een lange traditie van investeren in hoogwaardige onderzoeksinstellingen die sterke banden hebben met de industrie, is het voor de industrie en de academische wereld in Denemarken gemakkelijker om samen te werken aan de ontwikkeling van producten en oplossingen waarin de principes van de circulaire economie zijn verwerkt.
In 2015 ontving Denemarken de Young Global Leaders-prijs ‘The Circulars‘ van het World Economic Forum omdat het een wereldwijde koploper is in het benutten van het potentieel voor een circulaire economie.
Bij StoneCycling omarmen we sectoroverschrijdende samenwerkingen volledig. Wij zijn van mening dat het betrekken van professionals uit de industrie, architecten, ontwerpers en ontwikkelaars, evenals overheidsorganisaties, de particuliere sector en gewone burgers de sleutel is in de overgang naar een circulaire economie.
Ben je geïnteresseerd in innovatieve oplossingen in de bouw en heb je waardering voor esthetisch ontwerp op basis van kwaliteit en duurzaamheid? Neem contact met ons op om te bespreken hoe we samen aan een project kunnen werken!
Moed. Onderzoek. Samenwerking.
Zoals we in Denemarken kunnen zien, vereist het ontwikkelen en uitvoeren van een duurzaam beleid moed. Levensduur en toekomstgericht denken staan centraal, want resultaten zullen niet meteen zichtbaar zijn.
Dat betekent voor beleidsmakers dat ze accepteren dat klimaatdoelen vaak na hun ambtstermijn worden gehaald en dat bedrijven vooruitstrevend zijn in de manier waarop ze hun bedrijf runnen.
In Kopenhagen ontwikkelde het stadsbestuur in het jaar 2005 een plan voor 2025. En dat doel houden ze vast, of er nu een linkse of een rechtse coalitie aan de macht is. Door die stabiliteit is het voor bedrijven ook interessanter om deel te nemen aan dit duurzame beleid, omdat ze weten wat ze de komende jaren kunnen verwachten.
Maar beleid alleen is niet genoeg. Regelmatige toetsing laat zien of het overheidsbeleid voldoende aansluit bij de doelstelling of er strengere klimaateisen nodig zijn.
En tot slot is klimaatactie iets dat landen samen met beleidsmakers, industrieën, bedrijven en burgers moeten ondernemen. Aanzienlijke investeringen in schone technologieën en de betrokkenheid van de academische wereld zijn essentieel om de principes van de circulaire economie met succes op grotere schaal toe te passen.
Ben je architect, ontwerper of ontwikkelaar in Denemarken of andere Scandinavische landen en wil je aan de slag met mooie BioBased bouwmaterialen? Wij komen graag in contact.
Wist je dat onze BioBasedTiles® al zijn opgenomen in de Building Materials Database van het Nordic Swan Ecolabel en onlangs zijn toegevoegd aan SundaHus Material Data met een A-rating?
GEBRUIKTE BRONNEN
¹ ] ccpi.org
² ] flandersinvestmentandtrade.com
³ ] enerdata.net
⁴ ] vzinfo.nl
⁵ ] worldometers.info
⁶ ] worldometers.info
⁷ ] stateofgreen.com
⁸ ] consultancy.nl
⁹ ] stateofgreen.com
